Uzman Klinik Psikolog Büşra GÜNEŞ
uzmanpsikologbusra@gmail.com
ÇOCUĞUM HER ŞEYE KARŞI GELİYOR !
06/12/2013 “Ben bu
çocuğu anlamadım gitti, her şeye nasıl cevap veriyor ?” “Hiçbir şeye
uyum göstermiyor “ “Sürekli
benimle tartışacak bir şey buluyor” “Hiçbir
kurala uymuyor” Yukardaki
cümleler her şeye karşı gelen ve uyum sağlamada sorunlar yaşayan çocukların
anne ve babalarından sıklıkla duyabileceğimiz sözler. Bu davranışları gösteren
çocukların daha uyumlu davranışlar
geliştirebilmeleri için davranışın özelliklerinin iyi bilinmesi, bir tanısının
olup olmadığının ortaya çıkarılması oldukça önemlidir. Çocuklar
gelişim dönemlerine göre çeşitli davranışlar geliştirirler. Bu davranışlar
bazen uyumlu bazen uyumsuz olabilmektedir. Bu uyumsuz davranışlar arasında her
şeye karşı gelme, anne baba ile inatlaşma, sürekli tartışma hali gibi tablolar
da bulunmaktadır. Bu tarz davranışlar, etkili ebeveynlik yöntemleri ile uyumlu
davranışlara çevrilebilir iken bazıları devam edebilir ; hatta ergenlik ve
yetişkinliğe kadar sürebilir. Dönemlere
göre bu davranışların özelliklerine bakacak olursak: 0-6 Yaş Grubu Çocukları; Her şeye
meydan okur Kendisinden
istenilen şeyi yapmayı reddeder Ağzına
geleni söyler Aksilik,
huysuzluk yapar Okul Dönemi Çocukları ; Aşırı
isyankardır Mantıklı
isteklere uymayı reddeder Otorite ile
sık sık tartışır Ergenlik Döneminde; Baş kaldırır Daha sert ve
şiddetli tartışmalar yapar Etrafındaki
kişilere meydan okur Sıklıkla
olumsuz tutumda bulunur Hiçbir şeye
uyum göstermez Erken yaşta
alkol, sigara veya madde kullanabilir Bu tarz
davranışlar geliştiren çocukların karşıt olma ( karşıt gelme) bozukluğu olma
riski vardır. Bu bozukluk ; tekrar eden negativist, karşı gelen, başkaldıran
davranışlar şeklindedir. Bu çocuklar sıklıkla öfke nöbeti yaşarlar. Yetişkinlerle
en mantıksız konularda bile olsa sürekli tartışırlar ve onların kurallarına
uymayı reddederler. Bir konuda kendileri
hata yapsalar bile başkalarını bu yüzden suçlarlar. Bu bozukluğun kesin tanısı
için DSM – IV- R kriterleri aşağıdaki gibidir : —Sık sık
hiddetlenme (huysuzlaşma); —Sık sık
büyükleriyle tartışmaya girme; —Büyüklerin
isteklerine veya kurallarına uymaya çoğu zaman karşı gelme veya bunları
reddetme; —Çoğu zaman
başkalarını kızdıracak şeyleri isteyerek yapma; —Kendi
yaramazlıkları için çoğu zaman başkalarını suçlama; —Çoğu zaman
alıngan olma, çabuk darılma veya başkaları tarafından kolay kızdırılma; —Çoğu zaman
içerlemiş, kızgın ve gücenik olma, çoğu zaman kinci olma ve intikam isteme. En az 6 ay
süreyle, bu olumsuzca ve düşmanca karşı gelme davranışlarından en dördünün veya
daha fazlasının bulunması gereklidir. Bu davranış
sorunları toplumsal, akademik veya meslekî işlevsellikte klinik açıdan önemli
derecede bozulmaya yol açmaktadır.
Peki
Benim Çocuğum Neden Böyle ? Bu bozukluğun belirgin bir tane değil , birbiriyle ilişkili
pek çok nedeni vardır. Biyolojik bakış açısıyla çocuk bu davranışları anne ve
babasından genetik olarak almış olabilir veya bazı bilişsel işlevlerin
yetersizliği nedeniyle gerçekleştiriyor olabilir. Bir takım ailesel etmenler
bununla ilgili risk faktörü oluşturabilmektedir. Örneğin tutarsız disiplin
yöntemleri, aşırı katı cezalar, eleştiricilik, ihmalkarlık, aile içi iletişimin
yeterince destekleyici ve paylaşımcı olmaması, ebeveyne karşı güvensiz bağlanma
olması oldukça etkilidir. Bunun yanında düşük sosyoekonomik düzey, okul
problemleri, dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu da risk etmenleri
arasındadır. Ne
Yapmalıyım? Nasıl Yaklaşmalıyım ? İlk aşamada onun ilgi alanları ile ilgili sohbet
etmeye çalışın. Böylece onun dünyasına duyduğunuz ilgiyi ifade etmiş olursunuz;
yalnız sohbet sırasında eleştiri ve yargılayıcı davranışlardan uzak durun. Sinirlerinize hakim olup, baş belası, uyumsuz, sorunlu
, inatçı gibi etiketleyici ifadelerden kaçının. Onunla savaşmaktan çok duygu ve düşüncelerini anlamaya
çalışın. Çok öfkelendiğinde o sırada konuşmamaya çalışın,
sakinleşmesini bekleyin ve bunu ona da belirtin. Fiziksel olarak saldırganlıkta bulunuyor ise kendisine
zarar vermemesini sağlayın, sert bir şekilde olmadan onu engelleyin. Bir takım kurallar belirleyin ve bu kurallara
uyduğunda bazı ayrıcalıklar elde edeceğini ve uymadığında bu ayrıcalıklardan
mahrum kalacağını bilmesini sağlayın. Bu konuda tutarlı olun. En çok tartıştığınız konuların listesini çıkarın ve bu
sorunun nasıl çözüleceği konusunda karşılıklı isteklerinizi belirterek konuşun.
Siz de inatlaşmayın ve olumlu davranışlar konusunda
model olun. Eğer bu durumla başa çıkmada çok zorlanıyorsanız bir
çocuk psikoloğundan destek alın. UZMAN KLİNİK
PSİKOLOG BÜŞRA GÜNEŞ |
Yorumlar |
Henüz yorum yapılmamış. İlk yorumu yapmak için tıklayın |
Yazarın diğer yazıları |
HASTALIK HASTALIĞI - 12/04/2014 |
Günümüzde karşılaştığımız pek çok haber, etrafımızdaki insanların yaşadıkları sağlık problemleri ya da kendi deneyimlerimiz nedeniyle sağlık konularında |
STRES VE HASTALIKLAR İLE İLİŞKİSİ - 05/03/2014 |
Stres günümüzde pek çok bireyin, çalışan çalışmayan, okuyan okumayan, her yaştan her kesimin sıklıkla dile getirdiği oldukça yaşamımızın içinde bir kavram. |
OBEZİTE, YEMEK YEME VE PSİKOLOJİ - 26/02/2014 |
Obezite tüm dünyada ve ülkemizde giderek artan bir rahatsızlıktır. Besinlerle alınan enerji miktarının fiziksel aktivite ya da metabolizma aracılığıyla tüketiminden fazla olduğu durumlarda görülür. Beden kitle endeksi |
MOTİVASYON SAĞLAMA YÖNTEMLERİ - 05/01/2014 |
İnsanların çoğunun davranışlarının altında ihtiyaçlar bulunmaktadır. Bu ihtiyaçlar, karşılanmak için itici bir güç oluşturur ve bu güce de motivasyon adı verilir. İnsan davranışlarına yön verir ve kişileri harekete geçirir. İhtiyaçlar, istekler, |
BİR TABU: ÇOCUKLARIN CİNSEL İSTİSMARI - 29/12/2013 |
Çocuklara yönelik cinsel istismar , çocuğun kendinden yaşça büyük biri tarafından cinsel ilişkiye zorlanması ya da cinsel haz almak için kullanılmasıdır. Toplum tarafından bir tabu olduğu için, düşünüldüğünden daha yaygın olmasına rağmen çoğu zaman |
ERTELEMECİLİK DAVRANIŞI İLE BAŞA ÇIKMA YOLLARI - 12/12/2013 |
“Günlük yaşamda yapmam gereken en basit şeyleri bile yapmaya üşeniyorum. “ “İş yerimde aldığım görevleri yerine getiremiyorum. “ “Okulda ödevlerimi hep son dakika yapmak zorunda kalıyorum. “ “Yapılacak bir sürü şey var ; ama bilmiyorum o sırada |
DEPRESYONDA DÜŞÜNCE ÖZELLİKLERİ - 10/12/2013 |
Depresyon, oldukça sık görülen ve çok zor bir psikolojik rahatsızlıktır. Bireyi yaşamaktan vazgeçirebilir, yoğun çaresiz hislerine yol açabilir, hayata karşı isteksizleştirebilir, kişilerarası ilişkilerini bozabilir, fiziksel sağlığı olumsuz |
SEVGİ BAĞIMLISI MISINIZ? - 05/12/2013 |
Romantik komedi filmlerinde , çoğu zaman hayatı yolunda gitmeyen ya da çok sıkıcı olan bir kişinin yaşamına biri girer ve bir beyaz atlı prens edasıyla bir anda bir sihir olmuş gibi tüm sıkıntılarından kurtulur ve artık çok mutlu olur. |
KARDEŞLER ARASINDAKİ KISKANÇLIK VE KAVGALARI ÖNLEME YOLLARI - 21/11/2013 |
Özellikle kardeşler arasındaki kavga anne babaları oldukça yoran ve tüketen bir durumdur. Anne baba olarak siz de çocuklarınız arasında ağız dalaşlarından, en ufak konuda gerginlik çıkmasından, hiçbir şey paylaşamamalarından, birbirlerine vurmaların |
Devamı |